dinsdag 7 april 2015

Het Roelandslied

Hallo, toen ik klein was ben ik in het stadje: Rocamadour geweest. Dit is een erg heilig stad voor veel Christenen. Maar wat ook bijzonder aan dit stadje is het zwaard van Roeland wat daar in de muur zit. Wij zullen jullie vertellen wie deze Roeland was.

Het Roelandslied is een Karelroman, uitgegeven in de 12de eeuw. Het speelt zich af in Noord-Spanje rond het jaar 778 na Christus. Het thema van dit boek is verraad en heldhaftigheid. Het boek is in lied-vorm geschreven over Roeland, en daarom heet het boek ook het Roelandslied.

Het boek is geschreven door een anonieme geestelijke, wat normaal was rond deze tijd. Tevens is deze karelroman eigenlijk in dichtvorm opgeschreven, maar de vertaling van het Chanson de  Roland is in de vorm van een ridderroman.

De mensen die de Middeleeuwse liederen zongen noemen we troubadours. Troubadours kwam je vooral tegen in het zuiden van Frankrijk. Ze waren van betere komaf, en bijzonder was dat ze hun geschreven liederen deelde met andere troubadours en minstrelen om hun lied te verspreiden. Minstrelen droegen net zoals troubadours liederen voor grote groepen mensen. Deze troubadours en minstrelen zorgde ervoor dat dit verhaal werd doorgeven en bleef bestaand zonder dat het werd opgeschreven.



Samenvatting verhaal
Het roelantslied bestaat uit 2 delen. Het eerste deel is vergaan, maar gelukkig weten we wel hoe het verhaal zich afspeelt.  In de 7e eeuw hadden de Saracenen (moslims) spanje veroverd. Karel de Grote veroverde later dit land terug. Marcelijs, bevelhebber van Saracenen, stelt Karel voor om zich terug te trekken zodat Marcelijs naar Aken kon gaan om zich daar tot het christendom te bekeren en leenman van Karel te worden. Hij bedriegt Karel, maar om het tegendeel te bewijzen stuurt Marcelijs tientallen zonen als gijzelaars met de boodschapper mee. In verband met wantrouw vraagt Karel raad. Volgens zijn neef Roeland is het beter om door te gaan met de oorlog, maar volgens Ganelon niet, hij wil het aanbod aanvaarden. Roeland stelt voor om Ganelon naar Marcelijs te sturen waardoor hij erachter kan komen wat er werkelijk aan de hand is. Om Roeland te wreken maakt Ganelon een afspraak met Marcelijs. Hij hoopt hiermee Roeland te vermoorden. Graaf Ganelon keert terug met vele geschenken naar Karel de Grote. Ganelon maakt Karel wijs dat het beter is als ze terug trekken en hij zegt dat Roeland in de achterhoede opgesteld moet worden om het plan te realiseren. Roeland heeft het gevoel dat Ganelon iets van plan is, maar Roeland is te trots om te weigeren.  Als Karel met een groot deel van zijn leger Spanje verlaat blijven Roeland, Graaf Olivier, Bisschop Tulpijn en een klein leger achter bij Roncevalles.
Nu begint het tweede deel. Dit deel is wel bewaard gebleven.
Als Karel Spanje verlaat valt het Saraceense leger Roeland aan. Roeland weigert op de olifant (hoorn) te blazen om Karel te waarschuwen, en besluit om aan te vallen. Het leger van Roeland verliest veel manschappen, maar ook aan de Saraceense kant sneuvelen veel mensen.  Na een tijdje blaast Roeland ondanks mening verschillen toch op de hoorn. Karel hoorde dit, maar Ganelon probeerde hem te stoppen. Karel besluit toch om Roeland te helpen. Karel vroeg God om hulp, om de dag langer te maken want er was niet genoeg daglicht. Er was alleen niet genoeg daglicht meer. Daarom vroeg Karel de Grote aan God om dag langer te maken. Ondertussen vocht Roeland verder met de weinig overgebleven Fransen ridders. Toch wisten ze Marcelijs met zijn troepen op de vlucht te jagen. Helaas verscheen de oom van Marcelijs, Galiver, met een leger  van 20.000 man. Roeland en Tulpijn bleven gewond over en hoorde Karel en zijn leger aankomen wat de Saracenen aan het vluchtte zetten. Karel besloot om de Saracenen te wreken, ging ze achterna en vermoorde ze met zijn leger allemaal. Hier eindigt het tweede deel.

Belangrijke dingen
Er zijn een aantal dingen die Je moet weten over het roelandslied waardoor het duidelijker wordt. Ten eerste is het raar dat er geen volledige eerste deel is. Dit komt omdat er in de loop van tijd veel is verloren. Je moet namelijk begrijpen dat dit verhaal is vertaald naar het Nederlands in de 13de eeuw. En in de Middeleeuwen had je nog geen computer waarop je alles veilig kon bewaren dus soms raakte er wel eens een boek kwijt. Dit is hoogst waarschijnlijk ook gebeurd met dit verhaal.

Wat ook een beetje apart is, is dat ze het aan het begin van het verhaal hebben over de stad Aken. Je zou denken dat het een beetje raar is dat ze helemaal aan de andere kant van het land zich willen terug trekken. Maar dit komt omdat Aken de hoofdstad was van het Frankische rijk. Als Karel de Grote niks te doen had, wat niet vaak voor kwam, dan verbleef hij in Aken.

Het echte verhaal
Natuurlijk is dit verhaal niet wat er echt is gebeurd. Want God kan natuurlijk niet de dag langer maken. Maar er was wel echt een slag bij het plaatsje Roncevalles. Nadat Karel terug trok met zijn leger uit Spanje omdat ze verslagen waren, was er een zekere Roland in de achterhoede van zijn leger. Deze achterhoede werd aangevallen door een groep Basken. De hele achterhoede samen met Roland werd vermoord. Pas een paar jaar later had Karel heel Spanje bevrijd van de Saracenen.

Genre
Het Roelantslied is een ridderroman. Ridderromans zijn weer te verdelen in 4 groepen: Arthurromans, klassieke romans, oosterse romans en karelromans. Het roelantslied behoort tot de karelromans, omdat Karel de Grote een centrale rol in deze ridderroman speelt. dit betekent niet dat het een lang soort verhaal in boekvorm is, zoals de huidige definitie van een roman is, maar ridderromans waren en zijn  lange berijmde gedichten in de volkstaal. Mensen van adel kregen vaak zulke soorten ridderverhalen voorgeschoteld.

Het egidiuslied
Naast het roelantslied en andere oude Nederlandse liederen is er ook nog een ander lied, wat waarschijnlijk gezien wordt als het bekendste middeleeuwse lied uit de Nederlandse literatuur. Dit is het egidiuslied. Dit lied is een klaagzang over een overleden vriend. Het lied beschrijft hoe de overleden vriend staat aan de kant van de gelukkigen, namelijk de zielen in de hemel, terwijl de zanger nog in pijn en moeite verder moet leven. De auteur van het lied is onbekend.
De dichter schrijft over zijn verdriet en betreurt zijn lot. Hij spreekt tot zijn vriend die nu in de hemel is en vraagt of hij alsjeblieft voor hem wil bidden. Zorg dat er naast jou nog een plaatsje voor mij overblijft, vraagt hij. Ik moet nog een liedje zingen, schrijft de dichter, en het is alsof hij daarmee het liedje bedoelt dat hij op dat moment zingt, namelijk het egidiuslied. Maar het slaat ook op alles wat hij nog op aarde moet doet. ‘Een liedje zingen’ is daarbij een beeld voor al zijn geploeter, voor zijn verdriet en voor de gedachte aan zijn vriend.

Het egidiuslied en het roelantslied hebben beide overeenkomsten. Deze liederen zijn bijvoorbeeld allebei in het diets geschreven en hebben hetzelfde genre. De auteurs van beide liederen zijn onbekend. Naast deze overeenkomsten hebben deze twee liederen ook een aantal tegenstellingen. Het roelantslied heeft bijvoorbeeld  een anonieme bewerking gekregen en het egidiuslied niet. Daarnaast is het ook nog eens zo dat het roelantslied een ridderroman is en het egidiuslied een klaagzang over een overleden vriend.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten